Bestuurlijke hoofdlijn

De woorden samen, duurzaam, dienstverlenend en vitaal vormden de rode draad in de programmabegroting 2019-2022. Deze geven inzicht in de hoofdlijnen van het beleid van de gemeente Leudal. Ze vormen een 'kapstok' voor de benoemde focuspunten. In deze ‘bestuurlijke hoofdlijn’ wordt bekeken in welke mate deze punten gerealiseerd zijn.
Voordat deze focuspunten de revue passeren, wijzen wij erop dat in de volgende paragraaf de financiële hoofdlijn wordt gepresenteerd. De paragraaf erna bevat een rapportage over de majeure projecten.

Mooi Leven in Leudal
Onder de slogan “Mooi Leven in Leudal” is de gemeente Leudal in 2019 actief in gesprek geweest met de gemeenschap. Deze vele gesprekken met inwoners, verenigingen en ondernemers vormen de basis voor onze nieuwe strategische visie. Een strategische visie die antwoord geeft op de vraag wat voor soort samenleving wij willen zijn en wat onze identiteit is. Dit vormt een afwegingskader voor nieuwe besluiten, ontwikkelingen en beleid.

Waarderend onderzoek staat in dit traject centraal. Wat is Mooi Leven in Leudal nu, in de toekomst en hoe realiseren we samen deze toekomst. Daarmee haalden we niet alleen de informatie op, maar creëerden we ook meteen beweging. Een beweging binnen en tussen onze 16 kernen en alle doelgroepen in onze gemeente. Samen geven we vorm en inhoud aan mooi leven in Leudal, nu en in de toekomst.

Het traject startte in september 2019 met de komst van burgemeester Schmalschläger die onder de noemer Mooi Leven in Leudal ook kennis maakt met alle kernen. Deze gesprekken en activiteiten lopen begin 2020 door. De nieuwe strategische visie komt in juni 2020 ter besluitvorming in de gemeenteraad.   

Interactief werken
Een ander belangrijk speerpunt voor ons is interactief werken. Leudal werkt steeds meer en beter samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Samen met hen maken wij beleid en pakken we projecten op (burgerparticipatie). Denk hierbij aan het accommodatiebeleid, Mooi Leven in Leudal en het Kunst en Cultuurbeleid. Ook geven we steeds meer ruimte aan goede initiatieven van inwoners en bieden we ruimte om dit te realiseren (overheidsparticipatie).

In 2019 hebben we een koers en kaders gevormd voor burgerparticipatie. Dit biedt een richting, geeft duiding in begrippen en zorgt voor inzicht in onze ambities op dit onderwerp. Daarnaast passen we het steeds meer en beter toe in de praktijk.

Ondermijning
Ook ondermijning was een centraal onderwerp in 2019. Afgelopen jaar vroegen we op diverse manieren van de medewerkers en burgers aandacht voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit. De meldingsbereidheid is verhoogd en beleid geactualiseerd. Daarnaast kende het Rijk versterkingsgelden toe voor het drie jarig project “aanpak ondermijnende criminaliteit buitengebied.

Leudal onderneemt
Begin 2019 is het Economic Board opgericht met vertegenwoordigers vanuit ondernemers, onderwijs en overheid. Om van het economisch profiel van Leudal te komen tot een economische agenda is de focus bepaald. Er ligt een serieuze uitdaging om Leudal economisch vitaal te houden. Door onder andere de vergrijzing ontstaat er in 2025 een tekort van 4200 werknemers in de gemeente, als we niets doen.
Voor een viertal programmalijnen (Buitenzorgen, Werken kun je leren, Ondernemen doe je en Trek eens wat Leudal aan) zijn verdiepingssessies georganiseerd met als resultaat potentiële businesscases die bouwsteen zijn voor de komend jaar op te leveren economische agenda.

Buitengebied in Beweging
De aanpak en inzet in het buitengebied vereist een lange adem. De vele factoren die van invloed zijn op de wenselijke ontwikkelingen liggen voor een groot deel buiten de directe invloedssfeer van de overheid. Het programma beoogt wenselijk ontwikkelingen te faciliteren door geschikte kaders te stellen, samenwerkingen (extern) aan te gaan, medewerkers op te leiden en integraliteit in disciplines en aanpak te bevorderen. De inzet werpt zijn vruchten af. Wij zien steeds meer contact en verbinding met de samenleving over dit onderwerp, de integraliteit in beleidsaanpak verbetert, we leveren instrumenten vanuit de proeftuinen aanpak en leveren bouwstenen voor de omgevingsvisie.

Duurzaamheid
In 2019 is het Nationale Klimaatakkoord vastgesteld. Het doel is de uitstoot van broeikasgassen met 49% te reduceren in 2030. Als uitwerking van het Klimaatakkoord is de regio Noord- en Midden Limburg aan de slag met het opstellen van een Regionale Energiestrategie. (RES). In deze strategie worden afspraken over de regionale bijdrage aan de landelijke doelen. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het opwekken van elektriciteit op land en de gebouwde omgeving. Concreet: het doel van de RES is een zorgvuldige ruimtelijke inpassing van hernieuwbare energieopwekking op land met maatschappelijke acceptatie en daarbij aandacht voor de benodigde infrastructuur.

Gemeente Leudal heeft in 2019 al een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de doelstelling voor elektriciteit door vergunningen te verlenen voor de windparken Kookepan en Heibloem.
Daarnaast moet elke gemeente voor eind 2021 een Transitievisie Warmte vaststellen. Met deze Transitievisie maken gemeenten het tijdspad inzichtelijk: wanneer kunnen welke wijken of buurten van het aardgas worden afgekoppeld. Voor de wijken of buurten die voor 2030 gepland staan, maakt de gemeente ook al de mogelijke warmte-alternatieven bekend.  De eerste belangrijke stap is het verminderen van de warmtevraag door woningen goed te isoleren en energie te besparen.
Bovenstaande is verder uitgewerkt in de visie Duurzaam Leudal en het Duurzaamheidsprogramma 2019.

Volkshuisvesting/woonwagenzaken
In de raadsvergadering van 25 juni 2019 heeft de raad ingestemd met de uitbreiding van ‘Molenzicht’ te Heythuysen met 4 standplaatsen en net zoveel woonwagens. De raad heeft in voornoemde vergadering niet ingestemd met het opstellen van een business case voor de uitbreiding van 15 standplaatsen op de middellange termijn. De raad was van oordeel dat de op te stellen business case voor deze 15 standplaatsen uitgesteld diende te worden, tot het moment dat het provinciale woonbehoefte onderzoek gereed is in maart 2020. Vervolgens moet in samenwerking met alle Limburgse gemeenten, woningcorporaties en provincie een voorstel gemaakt worden, met als doel een totaal standplaatsenbeleid voor Limburg vast te stellen. Dit krijgt in 2020 zijn vervolg.

Het civieltechnisch werk voor de hierboven genoemde 4 standplaatsen is in maart 2020 gereed gemaakt en op 3 maart 2020 heeft het college de opdracht verstrekt aan een externe partij om uiterlijk in september 2020 de woonwagens ‘op Molenzicht’ te plaatsen.

Sociaal domein, tekorten jeugdzorg
In 2019 is het regionaal beleidsplan Sociaal Domein 2020 t/m 2023 vastgesteld . Hiermee wordt door de gemeenten Midden-Limburg West (Leudal, Nederweert en Weert) verder richting gegeven aan de ingezette veranderingen in het sociaal domein. Met het Uitvoeringsplan Sociaal Domein wordt in 2020 en 2021 uitvoering gegeven aan deze richting voor een aantal thema’s die op basis van een bepaalde mate van urgentie om de transformatie van het sociaal domein te realiseren zijn gekozen.

In 2019 zijn wij voortvarend aan de slag gegaan met de maatregelen uit de Ontwikkelagenda Jeugdhulp en het uitvoeren van de motie. Meer concreet ondernamen we de volgende acties:

• het maken van de uitvoeringsplannen van het Regionaal beleidsplan sociaal domein;
• het opzetten van een flow-chart financiën sociaal domein, met als doel nog meer grip en inzicht te krijgen op de kosten;
• het initiëren van overleggen met SPOLT, met als doel meer grip en inzicht te krijgen op de relaties tussen onderwijs en jeugdhulp;
• het voeren van diverse overleggen met de Visitatiecommissie sociaal domein teneinde daaruit concrete bezuinigingsvoorstellen te kunnen doen;
• het voeren van overleg met de gemeente Weert inzake de verevening;
• het voeren van diverse overleggen met de Stuurgroep sociaal domein Midden-Limburg West met onder andere het thema beteugeling en vermindering van de kosten;
• het opstarten van een initiatief rondom de inzet van een POH Jeugd bij een huisarts in Haelen;
• het onderzoeken van mogelijkheden op ruimtelijk gebied om te sturen op het grote zorgaanbod in onze gemeente.

In 2019 is de Ontwikkelagenda Jeugdhulp opgesteld en toegevoegd aan de programmabegroting 2020-2023. In deze ontwikkelagenda zijn (nog te nemen) maatregelen opgenomen om de taakstellingen en de inspanningsverplichting de komende jaren te realiseren. Alle inspanningen en ondernomen activiteiten en initiatieven zijn erop gericht de kosten van jeugdhulp ook daadwerkelijk af te laten nemen. Een moeilijke klus waar wij ons in elk geval tot het uiterste toe zullen inspannen.

Vastgoed/accommodaties
In overleg met inwoners, verenigingen en instellingen in Leudal is in 2019 accommodatiebeleid opgesteld en ultimo 2019 opgeleverd. Dit beleid is aanvang 2020 vastgesteld. Naast een beperkt aantal beleidsmaatregelen die, rekening houdend met de Algemene wet bestuursrecht (Awb), snel in werking kunnen treden, betreft het accommodatiebeleid in hoofdzaak ontwikkelopgaven. Denkend aan burger- en overheidsparticipatie en de daarbij behorende participatieladders(s) worden deze ontwikkelopgaven vanaf 2020 nader uitgewerkt. In de uitwerking ligt het accent in eerste instantie op processen en procesregie. Dit leidt mogelijk tot projectvoorstellen en projecten. Omdat we onmogelijk over de volle breedte en in 16 dorpen kunnen starten met de uitrol van accommodatiebeleid, wordt in eerste instantie aansluiting gezocht bij initiatieven die al in ontwikkeling zijn.

De structurele besparingen die voortkomen uit het accommodatiebeleid, op lange termijn jaarlijks geschat op € 150.000 tot € 200.000, worden ingezet voor facilitering van de beschreven ontwikkelopgaven. Hierbij moet vermeld worden dat in de begroting 2020-2023 een maatregel op accommodaties is opgenomen van € 210.000 in 2020 en vanaf 2021 structureel € 175.000. De verwachte structurele besparingen die voortkomen uit het accommodatiebeleid worden in eerste instantie ingezet om de opgenomen maatregel te realiseren.

Organisatieontwikkeling
In 2019 is volop ingezet om de basis te versterken die eerder is gelegd. Daarin blijft
Etappe 2 “Samen klimmen we verder” het beleidsmatige kader voor de organisatieontwikkeling. In 2019 stonden de volgende zaken centraal om de basis op orde naar een hoger niveau te tillen:

1. het implementeren van een aantal belangrijke projecten;
2. het realiseren van teamdoelstellingen;
3. het opleveren van diverse werkprogramma’s.
   

Voor wat betreft de implementatie van projecten is hard gewerkt aan meerdere projecten zoals Just Join, goed en tijdig antwoorden, Dossiers op orde (fase 2), Verbeteren uitvoering VTH-taken en zo werken wij. Zo is onder andere fase 1 van ‘Just join, goed en tijdig antwoorden’ opgeleverd. Deze fase 1 ging over het opschonen van de applicatie JOIN, het in overeenstemming brengen van zaaktypen met landelijke standaarden en verzorgen van trainingen aan gebruikers van JOIN. Binnen ‘dossiers op orde’ zijn in 2019 stappen gezet in het op orde brengen van de papieren dossiers. Zo zijn er bijvoorbeeld dossierbeheerplannen opgesteld. Het project ‘verbeteren uitvoering VTH-taken’ is succesvol opgeleverd. En ook het project ‘Zo werken wij’  is goed verlopen. Resultaat van dit project is een dalende tendens in het aantal openstaande terugbelverzoeken.

Binnen de teamdoelstellingen zijn verschillende zaken gerealiseerd. Zo is het deelproject IDU (in-, door- en uitstroom) afgerond. Deze heeft nieuwe stappen ingevuld in het introductieprogramma van medewerkers. Hiermee zijn we er echter niet en daarom krijgt dit project een vervolg in 2020. Als het gaat om het teamdoel ‘Doorontwikkeling van het werkbedrijf Leudal’ dan zijn er per 1 januari jl. medewerkers uit de doelgroep WSW gestart, zijn medewerkers van de buitendienst opgeleid en is een extra locatie gerealiseerd. Het teamdoel ‘Implementatie van het projectmatig werken’ is eind december 2019 opgeleverd. Ook is het teamdoel ‘Capaciteit op orde’ afgerond.

In 2019 zijn stappen gemaakt in diverse werkprogramma’s die inhoud gaven aan de organisatieontwikkeling. Meerdere werkprogramma’s zijn succesvol afgerond of zijn vertaald naar een nieuwe opdracht en opgenomen in de agenda voor organisatieontwikkeling voor 2020 en 2021.
De projecten, teamdoelstellingen en werkprogramma’s zoals ze in de samenvatting zijn opgenomen droegen allemaal bij aan het op orde brengen van de basis.

We realiseren ons dat veranderen de nieuwe constante is in de samenleving en dat continue verbeteren aan de orde van de dag. Dit is van belang als we als organisatie willen groeien en onze dienstverlening naar een hoger niveau te tillen. Om die reden heeft het managementteam dan ook een agenda opgesteld voor organisatieontwikkeling voor 2020 en 2021. Daarmee is de afspraak gemaakt om te blijven verbeteren en te groeien als professionele organisatie.